با رشد روزافزون فناوری و افزایش وابستگی سازمان‌ها و کاربران به اپلیکیشن‌ها، تأمین امنیت این نرم‌افزارها به یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها در حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شده است. هرگونه آسیب‌پذیری یا نفوذ به یک اپلیکیشن می‌تواند خسارات جدی مالی، اعتباری و اطلاعاتی به همراه داشته باشد. ازاین‌رو، استفاده از ابزارها و راهکارهای ارزیابی امنیت به‌منظور شناسایی و رفع تهدیدات احتمالی، اهمیت بسیاری پیدا کرده است.
این ابزارها به توسعه‌دهندگان و مدیران امنیت کمک می‌کنند تا نقاط ضعف امنیتی را شناسایی کرده، از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری کنند و اطمینان حاصل کنند که اپلیکیشن‌های آن‌ها با استانداردهای امنیتی سازگار هستند. در این مقاله، به بررسی ابزارها و روش‌های پیشرفته ارزیابی امنیت اپلیکیشن‌ها پرداخته می‌شود و اهمیت آن‌ها در حفظ یکپارچگی و امنیت نرم‌افزارها توضیح داده خواهد شد.
فایروال اپلیکیشن های وب (WAF)
فایروال، ابزاری امنیتی که ترافیک میان یک برنامه وب و اینترنت را نظارت و فیلتر می‌کند. دیوار آتش برنامه‌های وب نمی‌تواند همه تهدیدات را متوقف کند، اما در کنار سایر اقدامات و ابزارهای امنیتی موجود، حفاظت کلی قدرتمندی ارائه می‌دهد.
برای درک بهتر، می‌توان به مدل اتصال سیستم‌های باز (OSI) اشاره کرد، که چارچوبی برای فهم نحوه تعامل پروتکل‌های مختلف شبکه است. در این مدل، WAF در لایه هفت (لایه برنامه‌های وب) فعالیت می‌کند. این ابزار در برابر حملاتی مانند اسکریپت‌نویسی بین سایتی (XSS)، جعل درخواست بین سایتی (CSRF)، تزریق SQL و درج فایل مخرب از برنامه‌های وب محافظت می‌نماید.
برخلاف یک سرور پراکسی که هویت دستگاه‌های کلاینت را پنهان می‌کند،WAF به‌عنوان یک پراکسی معکوس عمل کرده و از سرور وب محافظت می‌کند. این ابزار مانند یک سپر در جلوی برنامه وب قرار می‌گیرد و تمامی ترافیک ورودی از اینترنت را پیش از رسیدن به سرور فیلتر می‌کند. به‌این‌ترتیب، WAF به محافظت از برنامه وب در برابر تهدیدات آنلاین مختلف کمک می‌کند.
محافظت خودکار از برنامه‌ها در زمان اجرا (RASP)
فناوری RASP نحوه تعامل کاربران با برنامه و حرکت داده‌ها در داخل آن را در زمان اجرا نظارت می‌کند. این فناوری با بررسی کد منبع برنامه و شناسایی آسیب‌پذیری‌ها، به شناسایی و متوقف کردن تهدیدات سایبری کمک می‌کند. ابزارهای RASP می‌توانند حملات فعال را شناسایی و متوقف کنند و با ارسال هشدارها، حفاظت بهتری ارائه دهند.
مدیریت آسیب‌پذیری
مدیریت آسیب‌پذیری فرایند شناسایی، اولویت‌بندی و رفع مشکلات امنیتی در اپلیکیشن است. ابزارهای مدیریت آسیب‌پذیری، برنامه شما را برای مشکلات شناخته‌شده اسکن می‌کنند، آن‌ها را بر اساس شدت رتبه‌بندی می‌کنند و به شما کمک می‌کنند ابتدا بحرانی‌ترین مشکلات را برطرف کنید. این فرایند با رسیدگی مداوم به آسیب‌پذیری‌ها، امنیت برنامه را تضمین می‌کند.
فهرست عناصر نرم‌افزاری (SBOM)
SBOM فهرستی از تمام اجزای نرم‌افزار شما، چه متن‌باز و چه مالکیتی، ارائه می‌دهد. این فهرست به شما کمک می‌کند تا آسیب‌پذیری‌ها را ردیابی و مدیریت کنید، زیرا اجزای موجود در برنامه را شفاف‌سازی می‌کند. در صورت شناسایی یک آسیب‌پذیری، SBOM به شما امکان می‌دهد تا به‌سرعت اجزای آسیب‌دیده را شناسایی و برطرف کنید.
تحلیل ترکیب نرم‌افزار (SCA)
ابزارهای SCA فهرستی از اجزای ثالث موجود در نرم‌افزار شما تولید می‌کنند. این ابزارها اجزای مذکور را برای مشکلات امنیتی اسکن می‌کنند و به شما در مدیریت و رفع آسیب‌پذیری‌های موجود در کتابخانه‌ها و ماژول‌های خارجی که برنامه شما از آن‌ها استفاده می‌کند، کمک می‌کنند.
آزمون امنیتی ایستا برای برنامه‌ها (SAST)
ابزارهای SAST کد منبع برنامه شما را تحلیل می‌کنند تا آسیب‌پذیری‌های امنیتی را پیش از اجرای نرم‌افزار شناسایی کنند. این ابزارها می‌توانند مشکلاتی مانند خطاهای کدنویسی و شیوه‌های ناایمن را شناسایی کرده و به شما کمک کنند تا مشکلات را در مراحل اولیه فرایند توسعه برطرف کنید.
آزمون امنیتی پویا برای برنامه‌ها (DAST)
ابزارهای DAST برنامه شما را در زمان اجرا آزمایش نموده و با شبیه‌سازی حملات، مشکلات امنیتی را پیدا می‌کنند. این ابزارها نحوه واکنش برنامه به ورودی‌های مختلف را بررسی کرده و آسیب‌پذیری‌هایی مانند تزریق SQL و مشکلات اسکریپت‌نویسی را شناسایی می‌کنند.
آزمون امنیتی تعاملی برای برنامه‌ها (IAST)
ابزارهای IAST ترکیبی از تکنیک‌های SAST و DAST هستند. این ابزارها برنامه را در زمان اجرا آزمایش کرده و هم‌زمان کد منبع آن را بررسی می‌کنند. این روش اطلاعات دقیقی در مورد مشکلات امنیتی ارائه می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا آسیب‌پذیری‌ها را بهتر درک کرده و به طور مؤثر رفع کنید.
آزمون امنیتی اپلیکیشن های موبایل (MAST)
ابزارهای MAST امنیت برنامه‌های موبایل را با استفاده از تکنیک‌های مختلف از جمله تحلیل ایستا و پویا ارزیابی می‌کنند. این ابزارها مشکلاتی مانند نشت داده‌ها، رمزنگاری ضعیف و آسیب‌پذیری‌های خاص محیط‌های موبایلی را بررسی می‌کنند.
پلتفرم حفاظت از اپلیکیشن های بومی ابری (CNAPP)
CNAPP یک داشبورد مرکزی برای تأمین امنیت برنامه‌های مبتنی بر ابر ارائه می‌دهد. این پلتفرم با ترکیب ابزارها و قابلیت‌های امنیتی متعدد، از جمله مدیریت هویت و حفاظت از API، امنیت برنامه‌های در حال اجرا در محیط‌های ابری را تضمین می‌کند.
بهترین رویکردها برای امنیت اپلیکیشن ها
رعایت بهترین رویکردها در امنیت برنامه‌ها برای محافظت از نرم‌افزار در برابر تهدیدات سایبری حیاتی است. پیروی از این اصول به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ای ایمن و مطمئن برای کاربران ارائه دهید.
- ارزیابی تهدیدات انجام دهید: دارایی‌های حیاتی و تهدیدات احتمالی را شناسایی کنید. با روش‌های احتمالی که هکرها ممکن است استفاده آشنا شده و مطمئن شوید که اقدامات امنیتی مناسبی را در نظر گرفته‌اید.
- انتقال امنیت به مراحل اولیه: آزمایش‌های امنیتی را از ابتدای چرخه توسعه نرم‌افزار ادغام کنید تا امنیت به بخشی از روال کار تبدیل شود و نه یک اقدام متأخر. آزمایش‌های امنیتی را در خطوط CI/CD خود خودکار کنید تا مشکلات را زودتر شناسایی کنید.
- اولویت‌بندی رفع آسیب‌پذیری‌ها: بر اساس شدت آسیب‌پذیری‌ها و اهمیت برنامه‌های تحت‌تأثیر، ابتدا آسیب‌پذیری‌های بحرانی را برطرف کنید.
- اندازه‌گیری نتایج امنیتی: اثربخشی تلاش‌های امنیتی خود را پیگیری و گزارش کنید. از شاخص‌های ساده و عملیاتی برای نشان‌دادن تأثیر برنامه امنیتی استفاده کنید.
- مدیریت دسترسی‌ها: دسترسی به سیستم‌ها و داده‌های حساس را تنها به افرادی که نیاز دارند محدود کنید. این کار ریسک حملات خارجی و تهدیدات داخلی را کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
در دنیای دیجیتال امروز، امنیت برنامه‌ها بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. ابزارها و راهکارهای ارزیابی امنیت، پایه‌ای اساسی برای محافظت از نرم‌افزارها در برابر تهدیدات سایبری هستند. با استفاده از روش‌های پیشرفته مانند SAST، DAST، RASP و ابزارهای تحلیلی همچون SBOM و SCA، می‌توان آسیب‌پذیری‌ها را در مراحل اولیه شناسایی و رفع کرد.
علاوه بر استفاده از این ابزارها، رعایت بهترین رویکردهای امنیتی و آگاهی از ریسک‌ها، گامی مهم در توسعه نرم‌افزارهای امن‌تر است. در نهایت، ایجاد تعادل میان توسعه سریع و امنیت برنامه‌ها تنها با یکپارچه‌سازی امنیت در چرخه توسعه نرم‌افزار و استفاده از ابزارهای مناسب امکان‌پذیر است. امنیت یک فرایند مستمر است و نیازمند تعهد و تلاش مداوم تمامی اعضای تیم توسعه و مدیریت است.
